Z okazji jutrzejszego Święta Niepodległości tęcza na placu Zbawiciela w Warszawie znowu znalazła się w centrum zainteresowania. Symbolizująca wszystko i nic ukwiecona konstrukcja stała się elementem przetargowym dla spierających się środowisk. Czy i w tym roku spłonie? Pewnie tak. Czy ją odbudujemy? Oczywiście. Zastanówmy się, w jaki sposób zmienić postrzeganie symboli niosących ze sobą tak wiele skrajnych emocji.

Tęcza na placu Zbawiciela jako symbol…wszystkiego

Czy ktoś jeszcze pamięta, dlaczego ta tęcza powstała? Instalacja stworzona z kilkunastu tysięcy sztucznych kwiatów miała za zadanie uhonorować polskiąj prezydencję w Radzie Unii Europejskiej. Początkowo stała zupełnie bezkonfliktowo w Brukseli, a w czerwcu 2012 roku trafiła na warszawski plac Zbawiciela. I wtedy machina ruszyła.

Symbol=emocje

Symbol jest znakiem, mającym jedno znaczenie dosłowne i kilka ukrytych. Jego natura sprowadza się do zastąpienia jednego pojęcia, najcześciej abstrakcyjnego – pojęciem oddającym jego naturę. Symbol z założenia jest nacechowany emocjonalnie. Według C. Levi-Straussa myślenie symboliczne stanowi istotę człowieczeństwa i wzmacnia więzi społeczne.

Symbole są także związane z marketingiem – mogą mieć charakter wizualny (logo), barwa, słowo, dźwięk bądź konkretny element przekazu. Niosą ze sobą silne emocje, w związku z czym decydują o obrazie marki i decyzjach konsumenckich. Jeśli brand kojarzy się źle, sprzedaż maleje, bądź następuje zmiana w obrazie firmy – konieczne jest przeprowadzenie zabiegu zwanego rebrandingiem.

Rebranding

Rebranding jest procesem, który ma za zadanie zmienić obraz marki. Jego celem jest odświeżenie marki poprzez uwypuklenie jej cech, dodanie nowych albo podkreślenie zmian, które zaszły w jej obrębie. Rebranding często wiąże się z całkowitą zmianą oznaczeń towarzyszących firmie – niesie to za sobą zmianę nie tylko komunikacji wizualnej (która jest najbardziej widoczna), ale też całej strategii marketingowej. Typowy przykład rebrandingu zaprezentowała Biedronka, która z dyskontu kojarzącego się z oszczędnością (na produktach i pracownikach) zmieniła się w supermarket z produktami dla każdego. Zmieniono grafikę, unowocześniono logo, a hasło promujące to już nie „codziennie niskie ceny” ale „daj się zaskoczyć jakością Biedronki”. Wprowadzenie płatności kartą było ukoronowaniem pozytywnych zmian.

Po co tęczy rebranding?

Gdzie w tym wszystkim ma swoje miejsce tęcza z warszawskiego placu Zbawiciela? W samym środku! Instalacja będąca dziełem Julity Wójcik stanęła na placu w 2012 roku jako uhonorowanie polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Co stało się później – wszyscy wiedzą. Nazwana symbolem ruchu LGBT płonęła już niezliczoną ilość razy (Wikipedia przytacza dokładne kalendarium) podpalana przez narodowców. Tęcza jest też symbolem wolności, odbudowanym po każdym podpaleniu.

Warszawska agencja reklamowa stworzyła aplikację, dzięki której mozna opowiedzieć się po stronie zwolenników lub przeciwników tęczy. Póki co – głosy rozkładają się niemalże po połowie.

Jak uratować tęczę?

Tęcza jest stale monitorowana, jednakże jesteśmy pewni, że jutro bojówki będą próbowały się do niej dobrać. Po raz kolejny pojawią się głosy wykrzykujące hasła o „pedalskiej tęczy, na którą szkoda pieniędzy” i te, które widzą w niej manifestację sprzeciwu wobec chuligaństwa.

Prawda jest jednak taka, że tęcza jest sztuką, a palenie i odbudowa jej – to swoisty społeczny performance, który potrzebuje widowni, by mógł się odbyć. Symbolu nie można zniszczyc, dopóki tkwi zakorzeniony w świadomości społecznej. A symbolem w tym wypadku nie jest już tęcza, ale jej palenie i odbudowywanie. To zjawisko teatru ulicznego i każdy, kto bierze w nim udział – przyczynia się do powstania sztuki. A każda sztuka niesie jakąś wartość.

Szansą na rebranding dla tęczy z placu Zbawiciela jest uświadomienie sobie jej niematerialnej wartości – i wartości tkwiącej w jej odbudownie. Bo cenniejsza jest w tuż po spaleniu, niż oklejona na nowo.

Co sądzicie o pomyśle owinięcia tęczy polską flagą na czas obchodów Święta Niepodległości? Czy wiedząc, że szum medialny podsyca niszczycielskie zapędy narodowców zgadzacie się z tym, że okolice tęczy podczas obchodów Święta nie powinny być pokazywane w mediach?